Przyjęło się w naszym kraju i chyba w świecie, że jeżeli mówimy o „kastracji” to mamy na myśli kocury, natomiast jeżeli mówimy o „sterylizacji” to najczęściej myślimy o kotkach, a to błąd.
Na czym polega kastracja? to usunięcie jajników i macicy (owariohisteriektomia) u kotek, a usunięcie jąder u kocurów.
Natomiast Sterylizacja chirurgiczna jest to zabieg polegający jedynie na podwiązaniu lub przecięciu jajowodów u samic lub nasieniowodów u samców (bez usuwania gonad i przydatków).
Czyli POPRAWNIE kastrujemy zarówno kotki i kocury, jeżeli będą Wam mówić o sterylizacji kotki to dopytajcie co mają na myśli, bo to zupełnie inny zabieg niż kastracja, śmiało możecie poprosić by osoba proponująca sterylizację doczytała na czym ona polega i zmiecie weta.
Sterylizacja farmakologiczna to podawanie preparatów zawierających syntetyczne pochodne progesteronu tzw. progestageny, ale leki te mają działanie uboczne (mogą powodować ropomacicze, spowodować cukrzycę). Progestageny sprzyjają rozwojowi złośliwych guzów gruczołu mlekowego u kotek, nasz kot ma żyć zdrowy dlatego tylko i wyłącznie kastracja chirurgiczna nie ta tania, a u sprawdzonego weterynarza.
UWAGA
Kocury w większości zatracają zachowanie płciowe wkrótce po kastracji. Niektóre osobniki z doświadczeniem reprodukcyjnym mogą jednak przejawiać aktywność kopulacyjną przez długi czas po zabiegu, nawet do 3,5 roku. W ejakulatach (w spermie) kastrowanych psów i kotów stwierdzano obecność plemników u psów do 21 i 49 dnia u kotów (pozostałe w nasieniowodach), co przy zachowanej aktywności kopulacyjnej daje szansę zapłodnienia.
Czyli przez okres 1,5 miesiąca od kastracji kocura dojrzałego płciowo nie wpuszczamy kotek nie kastrowanych.
Skutki uboczne antykoncepcji chirurgicznej u młodych kotów
Od kilku lat, na forach o kotach ragdoll, wiesza się przysłowiowe psy na hodowcach którzy nie kastrują kociąt przed wydaniem ich do nowych domów. Zarzuty są rożne, od finansowych, szkoda kasy na zabieg jakby ten niekastrujący koty hodowca nie mógł podnieść ceny za kociaka o cenę kastracji. Po etyczne, typu każde niewykastrowane kociątko trafia w ręce pseudohodowcy.
Gdzie w tym wszystkim zdrowie kota? kto liczy się z medycznymi konsekwencjami. Zapraszam do artykułu zamieszczonego na łamach Magazynu Weterynaryjnego MAGWET o skutkach ubocznych antykoncepcji chirurgicznej u małych kotów, autorstwa:
Prof. dr hab. Andrzeja Max
Katedra Chorób Małych Zwierząt z Kliniką, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW, Warszawa
dr n. wet. Alicji Krzyżewska-Młodawska
Przychodnia dla Zwierząt „CrossVet”, Przasnysz
’Magazyn Weterynaryjny” istnieje od września 1992 roku. Jest specjalistycznym miesięcznikiem przeznaczonym dla praktykujących lekarzy weterynarii. Cały artykuł TUTAJ » ja zamieszczam tylko część treści z artykułu tą dotyczącą kotów, bez odsyłania do piśmiennictwa.
Zaburzenia rozwojowe
Dojrzałość płciowa następuje u obu płci w wieku przeciętnie 6-8 miesięcy, a u osobników należących do ras późno dojrzewających może być przesunięta nawet do 21 miesięcy u kotów i 24 miesięcy u psów. U samców kastracja przed dojrzałością płciową powoduje niedobór androgenów przyspieszających kostnienie nasad kości długich (przez osadzanie się wapnia i zwyrodnienie chondrocytów). Niedobór androgenów jest zatem przyczyną dłuższego wzrostu kości. Przeprowadzenie zabiegu u psów w wieku 7 tygodni i 7 miesięcy spowodowało przedłużenie wzrostu kości o odpowiednio 4 i 3 miesiące w stosunku do zwierząt niekastrowanych i zwiększenie długości kości promieniowej i łokciowej (szczególnie u kastrowanych w młodszym wieku). Orchiektomia kotów niedojrzałych również prowadzi do wydłużenia kości promieniowych o 9-13% w stosunku do zwierząt niekastrowanych. Obserwowano także niedorozwój prącia, w tym kości prącia i napletka.
Stwierdzono, że średnica żołędzi prącia u dorosłych psów, które zostały wykastrowane w wieku 7 tygodni, wynosiła średnio 11,1 ± 1,0 mm i była istotnie mniejsza niż u tych, które poddano zabiegowi w wieku 7 miesięcy (16,3 ± 0,5 mm) oraz niekastrowanych (21,0 ± 2,2 mm). Istnieje też pogląd, że u kastrowanych kocurów nasila się zagrożenie chorobami dróg moczowych, podczas gdy inni autorzy kwestionują wpływ wczesnej kastracji na powstanie zespołu urologicznego kotów na podstawie braku różnic w średnicy cewki moczowej w porównaniu z kocurami niekastrowanymi. Przypuszcza się, że kastracja, szczególnie przed dojrzałością płciową, może też być przyczyną dermatoz na tle hipoandrogenizmu.
U samic swoistym zaburzeniem jest niedorozwój sromu, prowadzący w przyszłości do zapalenia, ograniczonego z reguły do zewnętrznych narządów płciowych. Szczególną jego formą jest tzw. zagłębiony lub schowany bądź odwrócony srom (ang. recessed, hidden, inverted vulva). W takim przypadku srom jest otoczony przez okalające go grube fałdy skórne, przez co wydaje się wciśnięty w głąb otaczających tkanek. W powstałych w ten sposób zachyłkach gromadzą się zanieczyszczenia i mocz, co przy udziale bakterii prowadzi do zapalenia skóry, a także przedsionka pochwy i czasem pochwy. Sytuacja ta usposabia do przewlekłych zakażeń dróg moczowych. Często towarzyszy jej podrażnienie tej okolicy i nietrzymanie moczu. Po wyleczeniu zapalenia dokonuje się resekcji okołosromowych fałdów skórnych, co likwiduje problem.
Uważa się, że do tego zaburzenia rozwojowego sromu predysponuje sterylizacja przeprowadzona u suk młodocianych, a także otyłość. Należałoby zatem brać to pod uwagę jako potencjalny uboczny skutek młodzieńczej owariektomii. Warto też zaznaczyć, że zapalenie pochwy u zwierząt dorosłych także stwierdza się częściej u osobników sterylizowanych. Natomiast u suk kastrowanych w wieku dojrzałym obserwuje się zmiany zanikowe sromu.
Zaburzenia w obrębie aparatu ruchu
W wyniku kastracji dochodzi czasem do zaburzeń w obrębie układu szkieletowego. Wymienia się zwiększone ryzyko występowania dysplazji stawów biodrowych u osobników obu płci poddanych wczesnej gonadektomii oraz zerwania więzadła krzyżowego przedniego. To ostatnie, występujące na poziomie 1,8%, jest bardziej prawdopodobne u samic i samców gonadektomizowanych. Podobna sytuacja dotyczy zerwania więzadła krzyżowego tylnego, które notuje się w większym nasileniu o osobników kastrowanych. Ostatnio wykazano, że u kotów gonadektomizowanych obu płci stwierdza się zwiększone występowanie zwyrodnienia stawów kończyn i kręgosłupa.
O samym zabiegu
Kastracja kocura wykonywana jest w wieku od 6 miesięcy. Zabieg ten wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym, rany skórnej się nie zaszywa.
Kastrację kotek wykonuje się zazwyczaj między 7 a 9 miesiącem życia. Przeprowadza się ją w znieczuleniu ogólnym. Cięcie chirurgiczne długości ok. 2 cm przebiega (w zależności od metody) albo w dole głodowym na boku zwierzęcia lub w linii pośrodkowej tzw. linii białej jamy brzusznej. Po wykonaniu cięcia lekarz wycina jajniki i macicę, a następnie zakłada szwy. W zależności od rodzaju szwów, zostają one usunięte po około 10 dniach, lub samoistnie się rozpuszczą.
BARDZO WAŻNE KASTRACJĘ KOTEK NALEŻY WYKONAĆ PRZED PIERWSZYM MARCOWANIEM CZYLI JAK POTOCZNIE MÓWIMY PIERWSZĄ RUJĄ. Kastracja wykonana przed pierwszą rują w 100% eliminuje ryzyko rozwoju nowotworów gruczołu mlekowego (niestety najczęściej złośliwych). Jeżeli ktokolwiek, a zwłaszcza weterynarz będzie Państwu wmawiał, że najlepiej kastrować kotkę po pierwszej rui jest niedouczony Wystarczy w przeglądarkę internetową wpisać guzy gruczołu mlekowego kotki, a sami się Państwo dowiecie, że są one hormonozależne. Guz sutka to najczęstsza choroba nowotworowa kotek, stanowiąca ok 15-20% wszystkich nowotworów. Niestety, w przypadku kotów, ok. 90% tych nowotworów to guzy złośliwe, czyli takie, które dają przerzuty do innych narządów, co zwykle kończy się śmiercią kotki. Brzuch kotki powinien być przez nas systematycznie „obmacywany” w czasie pieszczot, bo to jedyny sposób, aby w miarę szybko zauważyć jakiekolwiek zmiany. Wczesne wykrycie daje szansę na całkowite wyleczenie. Jedyną skuteczną metodą leczenia jest operacyjne usunięcie guzów. Ponieważ większość tych zmian to złośliwe gruczolakoraki, szybkie wykrycie i usunięcie zmian nowotworowych, zanim dadzą przerzuty do innych narządów, jest kluczowe dla dalszego zdrowia i życia naszej kotki.
Przeciwwskazania
Nie należy sterylizować kotek w późnej ciąży i podczas rui. Wykonanie zabiegu w takich okolicznościach zbytnio zaburza gospodarkę hormonalną zwierzęcia, co może mieć fatalne skutki.
Przed zabiegiem
Na podstawie własnych doświadczeń, rodzin naszych kociaków oraz dobrych znajomych zalecamy aby zawsze przed zabiegiem poprosić lekarza weterynarii o:
1 zważenie kota, narkoza dobierana jest do jego wagi;
2 sprawdzenie czy oba jądra zeszły do moszny. Wnętrostwo to zaburzenie budowy męskiego układu rozrodczego polegające na niezstąpieniu jednego lub obu jąder do worka mosznowego. Ze względu na umiejscowienie zatrzymanego jądra wyróżniamy:
– wnętrostwo brzuszne
– w kanale pachwinowym
– w pachwinie
Jak dochodzi do wnętrostwa? Jądra powstają podczas rozwoju płodowego w okolicy doogonowego bieguna nerek. W dalszym przebiegu organogenezy (powstawania narządów) jądra odbywają 3 etapową wędrówkę wewnątrz organizmu.
I etap – jądra przemieszczają się w kierunku wewnętrznego pierścienia pachwinowego (oddalają się od nerek);
II etap – jądra przechodzą przez kanał pachwinowy, częściowo wypychane na zewnątrz przez ciśnienie śródbrzuszne;
III etap – zejście jąder do worka mosznowego;
Jądra powinny zstąpić do worka mosznowego jeszcze przed urodzeniem. O patologii mówi się, kiedy jądra nie zstąpiły do moszny w wieku około 8 tygodni. Nie oznacza to jednak, że do tego nie dojdzie. Kanał pachwinowy zamyka się dosyć późno i dlatego ostateczną diagnozę można postawić u kotów dopiero pomiędzy 7-8 miesiącem życia. Jądra, które nie zstąpiły do moszny ulegają degeneracji. Główne znaczenie w tym procesie ma temperatura, która w obrębie worka mosznowego jest niższa o około 4-5˚C od temperatury wewnętrznej ciała. Jądra takie są mniejsze, bardziej narażone na wystąpienie nowotworu i aktywne hormonalnie. Anatomicznie nie różnią się bardzo od budowy prawidłowej jednakże ich kanaliki nasienne mają wyraźnie mniejszą średnicę. Ze względu na znacznie wyższą temperaturę otoczenia dochodzi do zahamowania produkcji plemników – dlatego wnętry obustronne są bezpłodne.
Diagnoza opiera się na badaniu klinicznym (dotyk) oraz na badaniu USG. Jeżeli mimo wszystko jądro nie zostanie znalezione wykonuje się laparotomię lup laparoskopię podczas której od razu przeprowadza się kastrację.
Na zabieg nie wybierajmy gabinetu który rano przyjmuje wszystkie zwierzaki umówione na zabiegi w danym dniu. Jest to ogromny stres dla naszego pupila kiedy czeka na zabieg w zamkniętej klatce w obcym miejscu pośród innych zwierząt. Sam zabieg to już ogromne obciążenie dla jego organizmu.
Po zabiegu
Właściciel powinien codziennie kontrolować stan rany pooperacyjnej – jeśli sposób zabliźniania się budzi jakiekolwiek wątpliwości, należy szybko udać się do lekarza weterynarii. Ważna jest też obserwacja stanu psychicznego naszego pupila. Kot ma prawo po operacji czuć się gorzej i zachowywać trochę inaczej niż zazwyczaj. Po wybudzeniu z narkozy często zdarza się senność i zaburzenia równowagi. Kociak może mieć trudności z przełykaniem i zmniejszony apetyt , to w związku z podrażnieniem gardła podczas intubacji. Wszystkie objawy powinny stopniowo ustępować w miarę upływu czasu. Jeśli opiekun będzie kota uważnie obserwować, ma szansę szybko zauważyć sygnały, które odbiegają od normy.
Depresja kaftanikowa – po czym poznać? Ubrana w kaftanik kotka może sprawiać wrażenie umierającej, ale „ożywa” po zdjęciu znienawidzonego ubranka.
Alergia na nici chirurgiczne. Miejsce zszycia jest bardzo opuchnięte, może się wytworzyć stan zapalny. Konieczna pomoc weterynarza.
Częstym problemem po kastracji bywają kłopoty w wydalaniem. Nieoddawanie moczu przez kilkanaście godzin od zabiegu jest sygnałem alarmowym, wymagającym kontaktu z weterynarzem. Brak kupki, nawet przez 2-3 dni nie jest niczym niezwykłym – kot przeszedł bowiem głodówkę, poza tym zaś – zwłaszcza w przypadku kotek – ma naturalną obawę przed napinaniem obolałego brzuszka. Jeśli jednak taki stan trwa dłużej, należy – po konsultacji z weterynarzem – podać coś na przeczyszczenie, np. dostępną w aptece parafinę lub lak-tulozę.
Czy zmieni się zachowanie naszego pupila po zabiegu?
To, co kastracja na pewno zmieni to fakt, że kot nie będzie targany emocjami, które nakręcają hormony. Stanie się prawdziwie szczęśliwym kotem, który zamiast myśleć o amorach skoncentruje się na zabawie, jedzeniu, miziankach i spanku. Koty po zabiegu wiążą się silniej ze swoimi ludzkimi i mają mniej kłopotliwych nawyków, jak np. wdawanie się w bójki i opryskiwanie moczem swego terytorium. Panuje błędne przekonanie, że kotka po urodzeniu co najmniej jednego miotu jest mniej narażona na choroby układu rozrodczego. Badania pokazują, że jest to jedynie przesąd. Nie jest także prawdą, że kotka tęskni za posiadaniem potomstwa – kotka nie będzie tęsknic za czymś czego nigdy nie miała. Zmniejsza się też zachorowalność na pewne typy nowotworów złośliwych i podatność na infekcje. Szczególnie dróg moczowych, spada u kotów o 98%. Około 70% kotek, a 45% u kocurów chorób wieku starszego to problemy dotyczące lub silnie powiązane z układem i narządami płciowymi, czyli przy ich braku – o tyle mniej chorują.
Kiedy przebrniemy już przez stres i kłopoty związane z kastracją, będziemy przez długie lata cieszyć się towarzystwem zdrowego i szczęśliwego kota.
